SCIP to najnowszy obowiązkowy unijny rejestr, który od stycznia 2021 r. dotknie wielu producentów substancji chemicznych, komponentów oraz gotowych produktów, w tym urządzeń.

Nowy system sprowadza się do wymogu rejestracji do 5 stycznia 2021 r. wszystkich modeli, które zawierają substancje niebezpieczne zawarte w tzw. liście kandydackiej z unijnego „kodeksu o chemikaliach”, czyli z rozporządzenia REACH. Celem SCIP jest zapewnienie możliwości śledzenia takich substancji w całym łańcuchu dostaw. Oznacza to, że znajdą się w nim informacje dostarczone przez producentów substancji, producentów komponentów oraz producentów sprzętu. Obowiązek uwarunkowany jest jednym kryterium – czy produkt zawiera którąkolwiek z blisko 400 substancji w stężeniu powyżej 0,1% wagi. Nie chodzi tu o wagę finalnego sprzętu, ale konkretnego „wyrobu” zdefiniowanego jako najmniejszy funkcyjny podzespół, np. opona w rowerze, alufelga lub kondensator. Czyli jeżeli opona w rowerze, plastikowa obudowa radia, czy płytka scalona będzie zawierała powyżej 0,1% substancji z listy kandydackiej to ten element jak i kolejne wyroby zawierające w sobie tę oponę, obudowę lub płytkę powinny zostać zarejestrowane w bazie.  Nowe wymogi dotykają milionów produktów. Tylko w pierwszych dwóch tygodniach grudnia 2020 r. w bazie dokonano 2 miliony wpisów. Wpisane informacje będą dostępne online dla konsumentów oraz firm recyklingowych.

Zdaniem autorów systemu, większa przejrzystość w zakresie substancji niebezpiecznych zawartych w produktach, uzyskiwana dzięki bazie danych SCIP, pomoże konsumentom w dokonywaniu bardziej świadomych wyborów przy zakupie produktów i dostarczy informacji na temat najlepszego sposobu wykorzystywania i usuwania takich produktów. Baza danych SCIP ma także za zadanie udostępnienie dodatkowych danych sektorowi recyklingu odpadów i w ten sposób ułatwienie wykorzystywanie odpadów jako zasobów.

Skąd wziął się rejestr SCIP?

Wymóg informowania o wykorzystaniu substancji wysokiego ryzyka jest zawarty w unijnym Rozporządzeniem w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (Rozporządzenie REACH) i obowiązkowy od wielu lat. Zgodnie z rozporządzeniem REACH konsumenci mają „prawo do wiedzy” na temat substancji wzbudzających szczególnie duże obawy w produktach, które kupują.

W 2015 r. przyjęto unijny plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. W ramach jego realizacji w lipcu 2018 r. weszła w życie zmieniona dyrektywa ramowa w sprawie odpadów. Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) powierzono w niej zadanie stworzenia bazy danych z informacjami o wyrobach zawierających substancje stanowiące bardzo duże zagrożenie (SVHC), które znajdują się na liście kandydackiej Rozporządzenia REACH. Baza SCIP stanowi zatem uzupełnienie istniejących obowiązków informacyjnych określonych w rozporządzeniu REACH w odniesieniu do substancji z listy kandydackiej w wyrobach. Jeżeli wyroby, które są wytwarzane, składane, importowane lub dystrybuowane, zawierają substancje z listy kandydackiej ECHA, stanowiące bardzo duże zagrożenie (SVHC) i występujące w stężeniu przekraczającym 0,1% wagi, konieczne jest zgłoszenie ich do bazy danych SCIP.

Ponadto baza danych SCIP ma:

• wpływać na ograniczenie zawartości niebezpiecznych substancji w odpadach;
• zachęcać do zastępowania takich substancji bezpieczniejszymi alternatywami;
• przyczyniać się do stworzenia lepszej gospodarki o obiegu zamkniętym, dzięki pomocy podmiotom obsługującym odpady i zapewnieniu, że substancje te nie są obecne w recyklatach.
• sprawić, aby władze mogły monitorować użycie w wyrobach substancji stanowiących zagrożenie oraz uruchamiać odpowiednie działania na wszystkich etapach cyklu życia wyrobów, w tym na etapie odpadu.

Kto powinien raportować do SCIP?

Informacje do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) muszą przekazywać następujący dostawcy wyrobów:

• unijne podmioty produkujące i składające wyroby,
• unijni importerzy,
• unijni dystrybutorzy wyrobów i inni uczestnicy łańcucha dostaw wprowadzające je do obrotu.

Obowiązkiem dostarczania informacji do bazy danych SCIP nie są objęci sprzedawcy detaliczni i inni uczestnicy łańcucha dostaw dostarczający wyroby bezpośrednio i wyłącznie konsumentom.

Baza danych SCIP nie nakłada obowiązków na podmioty zajmujące się odpadami. Udostępnia im dodatkowe dane w celu wspierania sektora odpadów w doskonaleniu obecnych praktyk w zakresie gospodarowania odpadami i promowania wykorzystywania odpadów jako zasobów.

Jakie informacje należy przekazać ECHA?

Dostawcy wyrobów muszą przedstawić ECHA następujące informacje:

• informacje umożliwiające identyfikację wyrobu
• nazwę, zakres stężeń i miejsce substancji znajdującej się na liście kandydackiej obecnej w danym wyrobie
• inne informacje umożliwiające bezpieczne użycie wyrobu, zwłaszcza informacje służące zapewnieniu odpowiedniego zarządzania wyrobem, gdy stanie się on odpadem.

Szczegółowy wykaz wszystkich wymagań w zakresie informacji znajduje się w dokumencie zatytułowanym „Szczegółowe wymagania w zakresie informacji” udostępnianym przez ECHA.

ECHA udostępniła dużą ilość materiałów, aby wesprzeć firmy w wypełnianiu ich nowych obowiązków, w tym helpdesk oraz automatyczną obsługę rejestracji S2S.