14 grudnia negocjatorzy Parlamentu Europejskiego i Rady nieformalnie porozumieli się w sprawie łatwiejszego dostępu do odszkodowań dla osób fizycznych, które poniosły szkody z powodu wadliwego produktu.

Wstępne porozumienie dot. odpowiedzialności podmiotów gospodarczych za szkody spowodowane przez wadliwe produkty jest odpowiedzią na wzrost zakupów on-line (w tym tych dokonywanych poza UE) i pojawienie się nowych technologii (takich jak sztuczna inteligencja). Ma ono także zapewnić przejście na model gospodarki obiegu zamkniętego. By zapobiec tłumieniu innowacji, nowe przepisy nie będą miały zastosowania do oprogramowania typu open source opracowanego lub dostarczanego poza działalnością handlową.

Dokument przyjmuje, że zawsze istnieje przedsiębiorstwo z siedzibą w Unii Europejskiej (producent, importer lub upoważniony przez nich przedstawiciel), które może zostać pociągnięte do odpowiedzialności za powodujący szkodę produkt, nawet jeśli dany produkt nie został nabyty w UE. Europosłowie nalegali by w sytuacjach, gdy nie można zidentyfikować wspomnianego przedsiębiorstwa, państwa członkowskie mogły zapewnić odszkodowanie poprzez krajowe systemy rekompensat.

Łatwiejszy dostęp do odszkodowań

Negocjatorzy zgodzili się na uproszczenie kwestii ciężaru dowodu spoczywającego na osobie domagającej się odszkodowania, która w ramach standardowej procedury musiałaby udowodnić, że produkt był wadliwy i spowodował poniesienie szkody. W ramach nowych przepisów wadliwość może być domniemana przez sąd w sytuacji gdy powód napotka nadmierne trudności, zwłaszcza ze względu na złożoność techniczną lub naukową.

By jeszcze bardziej pomóc poszkodowanym w dochodzeniu odszkodowania, będą oni mogli zwrócić się do sądu z prośbą o nakazanie przedsiębiorstwu ujawnienia „niezbędnych i proporcjonalnych” dowodów. Europosłowie podkreślili również, że właściwe organy ochrony konsumentów powinny być zachęcane do udzielania konsumentom dodatkowej pomocy w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych.

Rozszerzona odpowiedzialność

Europosłowie podczas rozmów zapewnili, że możliwe będzie uzyskanie odszkodowania nie tylko za szkody materialne, takie jak zniszczenie mienia, ale także za straty niematerialne, w tym medycznie stwierdzony uszczerbek na zdrowiu psychicznym. Możliwe będzie również ubieganie się o odszkodowanie po zniszczeniu lub uszkodzeniu danych, które nie są wykorzystywane do celów zawodowych (np. usunięcie plików z dysku twardego). Negocjatorzy zgodzili się również na wydłużenie okresu odpowiedzialności do 25 lat w wyjątkowych przypadkach. Poszkodowany nadal będzie mógł uzyskać odszkodowanie po upłynięciu tego terminu, jeśli postępowanie zostało wszczęte we wspomnianym czasie.

Dalsze kroki

Przepisy wejdą w życie po formalnym zatwierdzeniu przez Parlament Europejski i państwa członkowskie. Nowe przepisy będą miały zastosowanie do produktów wprowadzanych na rynek 24 miesiące po wejściu w życie dyrektywy.

Uzgodnione przepisy aktualizują istniejącą dyrektywę w sprawie odpowiedzialności za produkty wadliwe, która ma już prawie 40 lat.