Pomimo braku oceny skutków regulacji bez konsultacji z zainteresowanymi stronami, Komisja UE forsuje przy okazji projektu rozporządzenia o opakowaniach obowiązek stosowania opakowań wielokrotnego użytku w przemyśle AGD (PPWR – Packaging and Packaging Waste Regulation). Duże AGD może stać się ofiarą tych przepisów. Na szczęście 22 listopada Parlament Europejski wyraźnie zasygnalizował, iż ma na uwadze wyjątkowy charakter opakowań przeznaczonych dla ciężkiego AGD, oraz że popiera przeprowadzenie oceny cyklu życia produktu w celu sprawdzenia, czy ponowne użycie jest najbardziej zrównoważoną opcją. W ślad za stanowiskiem Parlamentu liczymy, iż Państwa członkowskie należycie wykorzystają poczynione postępy w negocjacjach PPWR z Komisją UE, aby stworzyć rozwiązania korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla konsumentów.

Nowe przepisy dotyczące opakowań umożliwiają ograniczenie rosnącej ilości odpadów opakowaniowych i tworzą warunki, w ramach których współistnieją opakowania jednorazowe i wielokrotnego użytku. Radosław Maj, Project Manager w APPLiA Polska zaznacza jednak, że „opakowania wielokrotnego użytku nie są rozwiązaniem uniwersalnym dla wszystkich sektorów i produktów”. Duże urządzenia gospodarstwa domowego, takie jak lodówki, pralki czy zmywarki, to ciężkie i delikatne towary. Dlatego też, aby zapewnić ich bezpieczny transport, potrzebne jest dopasowane opakowanie ochronne. „Opakowania produktów są narażone m.in. na wibracje ciężarówek, załadunek i rozładunek, upadki oraz czynniki klimatyczne. Pod ich kątem każde urządzenie przechodzi testy w fabryce i na tej podstawie określane są poziomy ochrony, rodzaj materiału i ilości opakowań”.

Co ciekawe, Maj podkreśla, że rozwiązania dot. ponownego wykorzystania opakowań dużego AGD były już sprawdzane wcześniej. Wiązały się one jednak z „kompromisami środowiskowymi” przez konieczność większego zużycia materiałów do wypełnienia pustej przestrzeni ustandaryzowanego pudełka oraz zwiększonym zużyciem energii i wody, związanym z koniecznością odsyłania opakowań do firm je produkujących celem przywrócenia ich do pierwotnego stanu. Według badania opublikowanego przez McKinsey, sam transport opakowań skutkowałby zwiększeniem emisji CO2 od 10 do 40%. To sprawia, że bardzo trudno jest przedstawić argumenty środowiskowe przemawiające za ponownym użyciem.

Ocena opakowań transportowych wielokrotnego użytku dla dużego AGD odbywa się przy użyciu metodologii MEErP lub horyzontalnej oceny cyklu życia (LCA).

Dokładna ocena wpływu na środowisko i gospodarkę jest konieczna do oszacowania wykonalności i rzeczywistych korzyści dla zrównoważonego rozwoju wynikających z ponownego użycia opakowań dużego AGD.

„Zastosowanie metodologii ekoprojektowania produktów związanych z energią (MEErP), ustanowionej na mocy obowiązującej dyrektywy w sprawie ekoprojektu, stanowiłoby solidne i oparte na dowodach podejście” – wyjaśnia Maj.

Metodologia MEErP jest dobrze opracowanym narzędziem, które zostało z powodzeniem wykorzystane do określenia wymogów ekoprojektu dla szerokiej gamy produktów związanych z energią. To kompleksowy i prowadzony przez interesariuszy proces zapewniający, że wymogi dotyczące ekoprojektu są oparte na solidnych naukowych podstawach i są osiągalne dla sektora.

Do oceny wpływu opakowań wielokrotnego użytku na środowisko może być wykorzystana również horyzontalna ocena cyklu życia (LCA). Zapewniłaby ona sprawiedliwe, obiektywne, przejrzyste i naukowo potwierdzone wnioski.

Minimalne limity w zakresie ponownego użycia zagrażają jednolitemu rynkowi.

Ustalenie minimalnych celów w zakresie ponownego użycia stworzyłoby nieuzasadnioną przeszkodę dla swobodnego przepływu towarów na rynku wewnętrznym. Mające większe ambicje w tej dziedzinie państwa w rzeczywistości przyjęłyby wyższe cele, a mniej ambitne – odpowiednio niższe. Takie rozdrobnienie utrudniłoby wprowadzanie na rynek wszelkich opakowań, które nie są zgodne z wymogami kraju przeznaczenia, utrudniając sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku.

Oczekuje się, że państwa członkowskie przedstawią swoje stanowisko ws. proponowanego kształtu PPWR na posiedzeniu Rady ds. Środowiska (ENV) 18 grudnia.